Lezing over Visserstruien door Stella Ruhe

Vieze vette visserstruien

Tussen ca 1840 en 1950 droegen vissers uit alle Nederlandse vissersplaatsen – en dat waren er rond 1900 zo’n 240 aan de kusten en rivieren – een handgebreide trui die evolueerde uit het dikke gebreide ondergoed dat ze oorspronkelijk onder hun linnen kielen droegen. Door contacten met Engelse en Schotse vissers tijdens de haringvangst en beugvisserij op de Noordzee, die al iets eerder in hun gebreide ondergoed visten, en ontmoetingen met allerlei vissers in schuilhavens en visafslagen, namen onze vissers die gewoonte snel over. De truien waren werkgoed. Ze hadden er doorgaans maar een, die ze dag en nacht droegen als ze op zee waren: vies en vet maar daardoor ook wind- en waterdicht. Die truien werden helemaal opgebruikt, arm als vissers waren. Daarom zijn er nauwelijks originele exemplaren bewaard gebleven. Ze zijn alleen nog zichtbaar op oude foto’s uit die periode.

In veel Nederlandse vissersplaatsen waar foto’s van vissers in nog geheel onbekende truien zijn gevonden, wist men niet of nauwelijks meer dat vissers uit die tijd in handgebreide truien werkten. Na goed zoeken kwamen die uiteindelijk toch boven water. Bijzonder is dat visserstruien de eerste echte truien waren die als bovengoed werden gedragen, lang voordat Coco Chanel ze in de jaren 1920-30 als mode introduceerde en het dragen daarvan voor iedereen gemeengoed werd.

Stella Ruhe deed twaalf jaar onderzoek naar het fenomeen visserstrui en schreef daarover vier prachtige boeken met talloze oude foto’s, unieke historische context, ‘sterke’ verhalen en uitgewerkte teltekeningen om de ca 180 truien uit 63 plaatsen opnieuw te kunnen breien: VISSERSTRUIEN, VISSERSTRUIEN 2, VISSERSTRUIEN (3) VOOR KINDEREN en VISSERSTRUIEN VERZAMELD.

 De blauwe, zwarte, grijze en naturelkleurige visserstruien met motieven vol betekenissen in recht en averecht – traditioneel door hun vrouwen, moeders en dochters ontworpen en gebreid – vormen allereerst het uitgangspunt voor een verrassende en intieme inkijk in een arbeiderscultuur die nu niet meer bestaat.

Gegrepen door de geweldige verhalen die zij hoorde, het zware leven van de vissers en hun vrouwen en de buitengewone kwaliteit van de paar, nog in musea bewaarde truien, stond voor haar vast dat het niet alleen boeken met truien en patronen moesten worden, maar dat het behoud van dit unieke, bijna verloren erfgoed in de historische context van de visserij en het vissersleven uit die tijd minstens zo belangrijk was in onze tijd, waarin de visserij het zwaar te verduren heeft.

Stella heeft in deze boeken een lang onderbelichte cultuur- en vrouwengeschiedenis bij elkaar gebracht. Een eerbetoon aan al die viswijven en hun mannen die letterlijk hun stinkende best deden om het hoofd boven water te houden.

Over haar zoektocht, de bijzondere vondsten en de geweldige verhalen die zij hoorde, houdt Stella Ruhe op dinsdag 3 juni om 19.30 u in de Remonstrantse kerk in Sommelsdijk een lezing die je beslist niet wilt missen.

Zaal open 19:15 uur. Locatie: Voorstraat 35.

Noteert u zelf de afspraak in uw agenda?